SİVİLCE (AKNE VULGARİS)

Çok sık karşılaştığımız cilt hastalıklarından birisi olan sivilce (akne vulgaris), genelde ergenilk çağında başlar ve tedavi edilmediği takdirde kalıcı izler bırakabilir. Derinin yağ oranı bakımından yüksek olan yerlerinde çıkar ve deride kırmızı sivilce, kist, siyah nokta şeklinde kendini gösterir.

Çoğunlukla ergenlik çağında, 12-18 yaş arasında ortaya çıksa da, hem kadında hem erkekte, her yaşta görülebilien bir hastalıktır. Toplumda görülme sıklığı yüzde 80′ in üzerindedir.

Ergenlikte cilt altındaki yağ miktarı artar ve yağ bezleri bozulur. Sonuçta ciltte iltihaplı, kızarmış şişlikler oluşmaktadır. Yüz, göğüs, sırt, boyun, omuz bölgesinde görülür. Özellikle yüz bölgesindeki sivilceler, tedavi edilmediği takdirde iz şeklinde kalır ya da hayat boyunca devam edebilir. Bu da fiziksel görüntünün bozulmasına yol açar ve kişinin psikolojisini etkiler.

Sivilcenin çok farklı tipleri vardır. Bazen siyah ya da beyaz noktalar şeklinde görünür. Bu genelde hafif şiddetlidir. Bazen de ağrıya neden olan büyük ve sert kistler şeklindedir. İltihaplı sivilceler de vardır. Bunlara püstül denir.

SİVİLCE NASIL OLUŞUR?

Yağ bezlerinin çok büyük bir kısmı kıl köklerinin içindedir. Bu bezlerin, cilde açılan kanalları vardır. Bu kanallar tıkanırsa sivilceler meydana gelir. Yağ bezlerinden sebum denilen bir madde salgılanır. Yağ yapısında bir madde olan sebum cildi korur. Sebum kıl kökünden dışarıya çıkamadığı zaman birikir ve sivilce oluşumuna neden olur. Burada biriken bu madde ölü hücrelerin atılmasını engeller ve tıkanıklığa yol açar. Böylece bakterilerin üremesi için uygun ortam oluşur.

Bu bakterilerin çoğalmasıyla kızarıklık, şişlik ve ağrı oluşur. İltihap meydana gelir. Bu durumun uzun sürmesi sonucu sivilce patlar ve içeriği dışarı akar.

SİVİLCE OLUŞUMUNU ARTTIRAN FAKTÖRLER NELERDİR?

Akne oluşumunda sadece tek bir faktör etkili değildir. Bir kaç faktörün bir araya gelmesiyle akne oluşur. Derimizde bizimle birlikte yaşayan p.acnes adlı bakteri çoğalmaya başlarsa, akne de artmaya başlar. Anne ve babada sivilce olması, çocukta da görülme ihtimalini arttırır. Ayrıca hormonların da sivilice oluşumu üzerinde etkisi vardır. Bunların başında böbrek üstü bezlerinden salgılanan androjen grubu hormonlar gelir. Androjen hormonları ya artmıştır ya da deri, bu hormonlara karşı hassas hale gelmiştir.

Güneş ışığı, sivilcenin iyileşmesini kolaylaştırır. Ancak uzun süre güneşte kalmak ciltte oluşabilecek lekeri arttırır. Ayrıca terlemek, sivilcelerin artmasına neden olur.
Sivilceleri kapatmak için, çeşitli kozmetik ürünlerini kullanmak, hastalığın daha da kötüleşmesine yol açar ve sivilce artar. Çünkü deri gözenekleri makyajla tıkanır ve cilt bozulur.

Stres ve endişe de akneyi arttırır. Stresli bir dönem genelde öğrenciler için sınav dönemleridir. Bu dönemde sivilceler artar. Ayrıca bu dönemde sivilce ile oynama eğilimi artar. Adet döneminde, hormon miktarı değiştiğinden, akneler çoğalabilir. Ayrıca var olan bir sivilceyi sıkmak, durumu daha da kötüleştirir. Hem cilde zarar verilir hem de sivilcelerin artmasına neden olunur. Sıkıldıktan sonra deride iz kalabilir. Ayrıca iyileşme gecikir.

SİVİLCE İÇİN YAPILMASI GEREKENLER

Öncelikle cilt temizliğine önem verilmelidir. Cilt, sabah ve akşam olmak üzere, günde iki defa, cildi fazla tahriş etmeden düzenli olarak yıkanmalıdır. Böylece gözenekleri tıkayan kirden kurtulmak amaçlanır. Temizleyicilerin, cildin doğal ph’ına yakın olmasına dikkat edilmelidir. Ayrıca haftada 2-3 kez yapılan kil maskesi, cildin yağlardan kurtulmasını sağlar. Buhar banyosu haftada bir kez uygulanarak, gözeneklerin genişlemesi sağlanır. Böylece siyah noktarlardan kurtulmak kolaylaşır. Bunu uygulamak için kafanıza bir havlu örtüp, yüzünüzü kaynar suyun buharına 10 dakika tutarak yapabilirsiniz.

Toplumda yaygın olanın aksine, beslenmenin sivilce oluşumunda doğrudan bir etkisi olduğu kanıtlanamamıştır. Fakat meyve ve sebze ağırlıklı beslenmek faydalıdır. Çünkü bunların cilt dostu olduğu bilinmektedir. Ayrıca düzenli uyku, hormonların aktivitesini düzelttiğinden her gece en az 7 saat uyumak çok önemlidir. Ciltte oluşan sivilcelerin (siyah noktalar hariç) sıkılması hem yaraya neden olup, iz bırakır, hem de sivilcelerin iltihaplanarak yayılmasına yol açar. Bazı bitki çayları cilt için çok faydalıdır. Ihlamur ve rezene çayları bunların başında gelir. Bir çok mikrobu temizlemeye yardımcıdır.

SİVİLCE TEDAVİSİ

Akne (sivilce), tedavisi uzun sürelidir ve iyilşemesi geçtir. Tedaviye geç yanıt veren bir cilt hastalığıdır. Kısacası düzenli ve sabırlı bir tedavi uygulanır. Bunun için bir cildiye uzmanına başvurmanız gerekir.

Akne tedavisinde çok sayıda kullanılan ilaç vardır. Cildiniz ve sivilceniz için en uygun olanı, doktorunuz tarafından belirlenecektir. Yoğun sivilceli bir hastaya antibiyotik tedavisi uygulanır. 2-3 ay süren bir tedavi gerekir. Hastanın yaşı, cinsiyeti, sivilcenin türü ve şiddeti, ilaç tedavisinde göz önünde tutulacak faktörlerdir.

Bunun dışında cildin yumuşak bir sabunla yıkanması, hem yağlanmayı azaltır hem de tedaviye yardımcı olur. Fakat cildi çok fazla kurutan sabunlardan, temizleyicilerden uzak durmak gerekir. Çok fazla yıkamak cilde zarar verir. Bunun dışında, cildinizi tahriş edecek giysilerden kaçınmanız gerekir. Sivilcenin iyileşmesini yavaşlatan bir durumdur.

Sivilcelerle oynamak, sıkmak ya da kaşımak iz kalma ihtimalini arttırır. Mutlaka tedavi edilmesi gereken bir cilt hastalığıdır.